Σάββατο 15 Φεβρουαρίου 2014

ΚΥΡΙΑΚΗ ΤΕΛΩΝΟΥ ΚΑΙ ΦΑΡΙΣΑΙΟΥ

https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEif8aN6bMdIAHZYJfFK33T0j14_ronO6Jt6ed4SyDgmNATluAlum1ya3ugZAkJ8i5F3-4y3Bpj12S5rIghqjFs3x43uX0MDPhfnkettZFrJSOy46tg1V0TJn8YGZ3BFvUKGU0FPuB_FnpA/s1600/EIKONES.jpgἈρχή Τριωδίου-Ἀρχή πνευματικῶν ἁγώνων.
Α΄ Εἰσαγωγικά
  Μ

έ τήν Παραβολή τοῦ Τελώνου καί Φαρισαίου πού διαβάσθηκε τήν περασμένη Κυριακή 9η Φεβρουαρίου 2014, ἡ Ἐκκλησία μᾶς εἰσάγει σέ μία λειτουργική Περίοδο πού εἶναι γνωστή ὡς ἡ εὐλογημένη Περίοδος τοῦ Τριωδίου. Ὀνομάζεται ἡ Περίοδος αὐτή ἔτσι, διότι ἀπό τήν Κυριακή αὐτή μέχρι καί τήν νύκτα τοῦ Μεγ. Σαββάτου, στἀ ἀναλόγια τῶν Ἱερῶν Ναῶν ὑπάρχει ἕνα ἀκόμη λειτουργικό βιβλίο, τό ὁποῖο ὀνομάζεται Τριώδιο. Αὐτή εἶναι ἡ μία ἐκδοχή τῆς ὀνομσίας τῆς Περιόδου αὐτῆς, ὑπάρχει ὅμως καί ἄλλη  ἐκδοχή, ὅτι δηλαδή στούς κανόνες τῆς Ἀκολουθίας τοῦ Ὄρθρου, ἀντί τῶν έννέα ὡδῶν, αὐτήν τήν περίοδο  διάβάζονται τρείς μόνο ὡδές καί ἔτσι δικαιολογεῖται ἡ ἐτυμολογία  τῆς λέξεως Τρι-ώδιον.
          Διαιρεῖται σέ δύο μέρη:  α) Οἱ τέσσερες πρῶτες Κυριακές, δηλαδή 1. Τοῦ Τελώνου καί Φαρισαίου, 2. Τοῦ Ἀσώτου, 3. Τῆς Ἀπόκρεω καί 4. Τῆς Τυρινῆς ἀποτελοῦν τό πρῶτο τμῆμα, πού κατά τήν γνώμη μου εἶναι μία προπαρασκευαστική, τρόπον τινα, περίοδος, πού προετοιμάζει τούς πιστούς διά τήν εἰσαγωγή τους  στό δεύτερο τμῆμα, τό ὁποῖο εἶναι γνωστό στήν λειτουργική μας γλῶσσα καί παράδοση ὡς Ἁγία καί Μεγάλη Τεσσαρακοστή τοῦ ΠΑΣΧΑ. Μερικοί ἀπό τούς εἰδικούς λένε ὅτι ὑπάρχει καί ἕνα τρῖτο μέρος, αὐτό τῆς Ἁγίας καί Μεγάλης Ἑβδομάδος. Θέλουν τήν Μεγ. Ἑβδομάδα ξεχωριστή ἀπό τόν κύριο κορμό τοῦ Τριωδίου, παρ’ὅτι συνεχίζεται μέχρι τήν νύκτα τοῦ Μεγ. Σαββάτου ἡ χρήση τοῦ Λειτουργικοῦ Βιβλίου τοῦ Τριωδίου.
          Στό πνευματικό ὁδοιπορικό πού ξεκινήσαμε ἤδη ἀπό τήν ταπεινή μας αὐτή ἠλεκτρονική ἐνημέρωση, θά προχωροῦμε βῆμα-βῆμα, ἀναλύοντες τίς ὑπενότητες αὐτοῦ, δι’αὐτό μετά ἀπό αὐτά λίγα εἰσαγωγικά, εὐθύς ἀμέσως θά ξεκινήσωμε τήν ἀνάλυση τῆς εὐαγγελικῆς περικοπῆς τῆς πρώτης Κυριακῆς τοῦ Τριωδίου, πού ἀκούει στό ὄνομα  Κυριακή τοῦ Τελώνου καί Φαρισαίου.  Ας προχωρήσουμε στήν ἀνάλυση τοῦ κειμένου τῆς περικοπῆς, γιά νά καταλάβουμε, ὅσον τό δυνατό καλύτερα τά νοήματα αὐτῆς καί νά λάβωμε τά μηνύματα ἐκείνα πού θά μᾶς βοηθήσουν  στήν δική μας πορεία καί διά τήν δική μας πνευμτική προκοπή.


1.    Κυριακή τοῦ Τελώνου καί Φαρισαίου.
Ἄνθρωποι δύο ἀνέβησαν στόν Ναό νά προσευχηθοῦν, ὁ ἕνας ἧταν Φαρισαῖος καί ὁ ἄλλος Τελώνης  πού ἐκπροσωποῦν  δύο διαφορετικούς κόσμους. Προβάλλονται  ὡς τύποι ζωῆς πρός ἀποδοχή ἤ ἀπόρριψη. Ὁ φαρισαῖος  εἶναι ὁ ἄνθρωπος πού ἀντιπροσωπεύει τόν εὐσεβή, τόν δίκαιο στά μάτια τῶν ἀνθρώπων,τῶν γνώστη τοῦ Νόμου, ἀνήκοντας  στήν ἄρχουσα θρησκευτική τάξη. Ὁ  Τελώνης  θεωρεῖται  ὁ ἐκπρόσωπος τῆς τάξεως τῶν ἁμαρτωλῶν, τῶν ἀνθρώπων πού τό ἐπάγγελμά τους ἦταν συνυφασμένο  μέ τήν ἀρπαγή, τήν βιαότητα, τήν ἀπομύζηση τῶν ὑπαρχόντων τοῦ λαοῦ. Τελώνης στήν συνείδηση τοῦ κόσμου εἶναι ὁ ἔσχατος τῶν ἁμαρτωλῶν.
Ἄς δοῦμε τόν τρόπο μέ τόν ὁποῖο προσεύχονται οἱ δύο αὐτοί ἄνθρωποι. Ὁ φαρισαῖος στέκεται στό κέντρο τοῦ Ναοῦ, σέ περίοπτο θέση καί ἐκφράζει τήν προσευχή του μεγαλόφωνα εἰς ἐπήκοον ὅλων τῶν παρευρισκομένων καί μέσα ἀπό τά λόγια τῆς προσευχῆς του προσπαθεῖ νά παρουσιάσει τόν ἑαυτό του ὠς τόν τέλειο τηρητή τοῦ Νόμου, λέγοντας , ὅτι δέν  εἶναι ὅπως οἱ ἄλλοι ἄνθρωποι, ἄρπαγας, ἄδικος, μοιχός, ἤ καί σάν αὐτόν τόν τελώνη. Δηλώνει ὅτι νηστεύει δύο φορές τήν ἑβδομάδα καί δίνω στόν ναό τό δέκατο τῶν ὑαρχόντων, ὅπως ὥριζε ὁ Νόμος.  Μέ τήν προσευχή του αὐτή ὁ φαρισαῖος ἐπαινεῖ τόν ἑαυτό του. Αἰσθάνεται τόν ἑαυτόν του αὐτάρκη. Δέν τοῦ λείπει τίποτε, μόνο γιά τόν ἑαυτόν του ἔχει νά καυχηθεῖ. Χρησιμοποιεῖ τήν φράση «εὐχαριστῶ τόν Θεό...», ἀλλά στήν οὐσία συγχαίρεῖ τόν ἑαυτόν του, διότι ὑπερέχει τῶν ἄλλων. Κέντρο τοῦ κόσμου ὁλοκλήρου δέν εἶναι ὁ Θεός, ἀλλά ὁ ἴδιος ὁ ἑαυτός του. Αὐτοδικαιώνει τόν ἑαυτόν του καθώς ἀπαριθμεῖ τίς ἀρετές του.   Ἀπό τήν ἄλλη μεριά ὁ τελώνης ἔχοντας ἐπίγνωση τῆς ἁμαρτωλότητός του δέν τολμᾷ νά σηκώσει, οὔτε τό βλέμμα του πρός τόν οὐρανό, παρά μόνο τίπτει τό στῆθος καί μόλις καί μετά βίας ψελλίζει λίγες μόνο λέξεις «ὁ Θεός ἰλάσθητί μοι τόν ἁμαρτωλό».
Συμφωνεῖ ἄραγε ὁ Θεός μέ τήν  βεβαιότητα τοῦ φαρισαίου;  Ὄχι, διότι τελικά, ὁπως ἀναφέρεται στήν τελευταῖα φράση τῆς περικοπῆς, δικαιωμένος κατεβαίνει ἀπό τόν ναό ὁ ἁμαρτωλός Τελώνης, διότι ἀπό τόν τρόπο μέ ὁποῖο  τόν προσευχήθηκε δείχνει, ὅτι ἔχει  συναίσθηση τῆς ἁμαρτωλότητός του. Εἶναι ταπεινός ἐν ἀντιθέσει πρός τόν ὑπερήφανο  φαρισαῖο.
Ἡ  ὑπερηφάνεια  καί ἡ αὐτοδικαίωση ὁδηγεῖ τόν ἄνθρωπο στήν ἀπώλεια, ἐνῶ ἡ ταπείνωση ὁδηγεῖ αὐτόν στήν κατά Θεόν δικαίωση, δικαίωση πού πρέπει νά ἐπιώξουμε γιά νά δικαιωθοῦμε ἀπό τόν Θεό.


Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου